چطور میتونیم آموزش های پیشرفته خیاطی رو انجام بدیم؟
اگر اصطلاح و کاربرد برخی از انها را در خیاطی بدانیم می توانیم آموزش های پیشرفته را به آسانی یاد بگیریم.اکثرا این اصطلاحات در آموزش ها و طراحی الگو بسیار استفاده می شود. حتی دانستن این اصطلاحات به شما برای توضیح در مورد کاری که انجام داده اید کمک میکند.
نکات و اصطلاحات خیاطی
کادر : عرض در طول الگوی جلو و پشت به اضافه ۵ الی ۱۰ سانت را گویند.
پاترون : الگو(پاترن) هم گویند.
شالوده : الگوی کنترل شده (پایه و اساس)
شالوده در خیاطی چیست؟
شالوده چیست؟ وقتی برای اولین بار از یک الگوی جدید استفاده میکنیم یا اگر تصمیم داریم روی الگوی فعلی تغییراتی رو انجام بدیم، بهتر است که ابتدا از روی الگو شالوده تهیه کنیم. شالوده، یک نمونه اولیه ساخته شده از لباس با استفاده از یک پارچه ارزان قیمت مثل چاپار یا چیت است تا بتوانیم عیب های الگوسازی را با کمک آن شناسایی و برطرف کنیم. ما ابتدا شالوده را از روی الگوی لباس تهیه کرده و سپس به تن میکنیم، معایب را روی شالوده شناسایی میکنیم، تغییرات را روی شالوده اعمال میکنیم و سپس این تغییرات را به الگوی خود منتقل میکنیم.
پاترون تیپ : برای لباس عروس الزامی است. الگویی است که مدل مورد نظر را روی آن پیاده و سپس روی متقال برای نمونه دوخته می شود و پس از آنکه الگو یا پاترون بی عیب شد ه راروی پارچه مورد نظر پیاده می کنیم.
پاترون چیست؟
خیلی ها سوال میکنند که پاترون چیه؟ در این بخش میخام بهتون بگم پاترون خیاطی چیه و کجا کاربرد داره
پاترون نمونه دوخته شده از الگوی اولیه اساس بالاتنه ، دامن ، شلوار، شماست که کنترل ها لقی گیری ها و ایراد اندامی روش گرفته شده و برای برطرف کردن ایرادات اندامی باید با یک پارچه اروزن نمونه دوخته بشه و بعد ایرادات احتمالی برطرف شده و در نهایت قالب تن میشه
خیلی اصطلاح پاترون به گوشتون خورده.
پاترون یا پاترن به اصلاح، لغوی به معنی یه الگو هستش اما توی خیاطی خیلی فرا تر از الگو کاربرد داره اجازه بدین کامل بهتون توضیح بدم یاد بگییرد:
وقتی الگو رو روی کاغذ کشیده شد روی یه پارچه به اصطلاح ارزون قیمت (مثل چیت،چلوار،متقال،ملحفه ای،تترون و…) میذارین و برش میدین و میدوزین. به اصطلاح اولین دوختی که میزنین رو بهش پاترون میگن.
تا وقتی لباس مشکلی داشته باشه،جاییش کم باشه(از همون پارچه می‌بریم بهش وصل میکنیم یا حتی درز رو آزاد میکنیم) و یا قسمتیش اضافه داشته باشه (از درز میگیریم)، اگر جایی لقی داشته باشه لقی گیری میکنیم.
اینجوری که در کل هر مشکلی باشه روی پاترون پیاده سازی میشه.
نکته ای که وجود داره اینه که برای پرو گیری پاترون باید همیشه بر عکس پوشیده بشه تا اضافه و کمی لباس رو روی تن علامت بزنیم و در کل هر تغییری رو بشه انجام داد.
پاترون برای همه چی استفاده میشه یعنی واسه بالاتنه، شلوار، استین و …
ساسون در خیاطی چیست؟
ساسون و یا بعضاً نام «پنس» راَ در خیاطی زیاد به گوش. حالا کارش چیه ؟ یا اصن کجا کاربرد داره. از نظر خیاط های قدیمی کلا یه خیاطی و یه ساسون و یه اوزمان که پایین تر توضیحشو دادیم خدمتتون حالا چیکار میکنه؟ کارش اینه که فضای اضافه رو میگیره . دقیقا کارش توی الگو و دوخت برعکس اوزمانه. با ساسون و یا همون پنس لباس های ما فیت میشه و رفع ایراد پیدا میکنه .
معنی ساسون در خیاطی : ساسون همان پنس می باشد.
فاصا : کوک شل (فقیله=کوک شل)
اوزمان : فضای ایجاد شده در الگو را گویند
اوزمان در خیاطی چیست؟
خدمتتون بگم که اگر اوزمان کارش این هست که فضای اضافی ایجاد کند. مثلاً در دامن چین ایجاد کند. شلواررا گشاد و آزاد میکند . لباس را آزاد کند. آستین را مدل دار میکند.و گشاد کندو در کل کلا فضای اضافی به اصل داستان الگوی ما میدهد و نتیجه اش این هست که از لباس ها یمان با مدل های مختلف خروجی بدهد. خب اوزمان ها اندازه های مختلفی دارد حتی بعضاً اندازه ی طبیعی دارد که یعنی وقتی ما پنسی را ببندیم و فضایی که خود به خود اضافه میدهد میشود اوزمان طبیعیه ما.
آنفورشور در خیاطی چیست؟
شاید خیلی به گوش تون خورده باشد کلمه ی آنفورشور : حالا این آنفورشور چیست؟ اصطلاحا آنفورشور رو به فاق شلوار گویند و نحوه ی اندازه گیری فاق یا همان آنفورشور به این صورت است که سر متر را از روی خط کمر در وسط جلو پایین تنه مورد نظر یا شلوار قرار میدهیم و آن را از میان پا عبور میدهیم تا وسط پشت اندازه میزنیم. عدد به دست آمده ی ما میشودمجموع فاق جلو و پشت شلوار بلد بودین؟
آنفورشور : فاق شلوار یا هجاب را گویند.
اشل : گونیای خیاطی یا شابلون خیاطی.
مل یا ملین : گچ یا صابون خیاطی
مل در خیاطی چیست؟
ملین : برای رد گذاری روی پارچه بهتره است که از مداد استفاده نشود و همچنین به هیچ وجه از خودکار استفاده نشود. وسیله ای وجود دارد به اسم صابون خیاطی یا همان «مِل» که رد گذاری و یا جا گذاری الگو را روی پارچه انجام میدهد. مدل های مختلفی هم دارد_ رولتی،مدادی،صابونی و …
قرینه سازی : بوسیله کوک شل در پارچه و با کاربن در کاغذ انجام می گیرد.
لبه دوزی : پاک دوزی یا سردوزی.
سگک : نوعی قلاب چهارگوش برای کمربند ها.
اصطلاحات تخصصی درباره اندازه گیری
وتاژ : خمیدگی ، برآمدگی در کارور پشت (کوله).
آستین شمیزیه : آستین مچی مردانه یا زنانه.
دراپه لباس چیست؟
دراپه چیست؟ دراپه یکی از اصطلاحات خیاطی هست به معنی روی هم ریخته شدن یا دوبل شدن حالا همین یعنی چی؟ یعنی اینکه پارچه به حالتی قرار بگیرد که قسمت مورد نظرما حالا چه آستین باشد چه یقه و یا حتی دامن و شلوار روی هم به صورت هلال ریزش داشته باشند و اصطلاحا دوبل بشوند.
دراپه : روی هم ریخته یا دوبل.
یقه شال : یقه آرشال.
بغلک : مرغک یا آگوده.
بغلک یا مرغک چیست؟
بعضی وقتا یه سری اصطلاحاتی میشنوید در خیاطی که تعجب خواهید کرد مثلاً هر موقع اسم های بغلک، مرغک، یا حتی واژه ی آگوده به گوش شما خورد و یا چشمانتان دید ، تعجب نکنید . چون این یه اصطلاح ساده ی خیاطی هست و به معنی : تکه سه گوش کوچیکی هست که برای راحتی زیر فاق شلوار و زیر بغل آستین استفاده میشود.
ژانت : وسیله ای است برای اطو کردن درزهای کوتاه آستین ها.
یقه فرنچی : ایستاده قفقازی-ژاپنی-سرداری و چینی را گویند.
جیب فیلتاب : جیب مغزی دو طرفه را گویند.
مرغک : تکه سه گوش کوچکی که برای گشادی زیر فاق شلوار یا زیر بغل آستین بکار می رود.
زاویه قائم : همان ۹۰ درجه می باشد که در آموزش های دیگر زیاد استفاده می شود.
کرسله : نوار مخصوص برای کمری شلوار و دامن.
گرادینگ : تبدیل سایز به سایز بزرگتر یا کوچکتر را گویند.
پیلی تخت : پیلی های داخلی.
لبه دوزی چیست؟
لبه دوزی همون پاکدوزی هست به انواع دوخت هایی اطلاق میشودکه مانع از ریشه شدن جادرز پارچه میشود.
تمیز دوزی توی خیاطی برای هر پارچه از روش بخصوصی از پاکدوزی به کار میرود. معمولی ترین نوع تمیز دوزی با دست به شمار میرود. بعد از اتمام چرخ و اتوی درز ، سوزن رو به شکل مایل و از چپ به راست داخل جادرز فرو ببرید و خارج کنید. بلندی هر پایه دوخت را در حدود «4 میلیمتر» بگیرین و پایه ها رو معادل «نیم سانتیمتر» از هم فاصله بدهید. از انواع دیگه ی لبه دوزی و یا پاکدوزی می‌توانیم نمونه های زیر رو مثال بزنم :
_ پاک دوزی با دست
_ پاک دوزی با دندان موشی
_ پاک دوزی با نوار اریب
_ پاک دوزی با چرخ خیاطی
_ پاکدوزی با چرخ پایه مخصوص و ژیتون یا دکمه مخصوص پاکدوزی چرخ
_ پاکدوزی با چرخ های سردوزی (اورلوک)
ولولورت در خیاطی چیست؟
. تخته ای دارای سوزن های زیادیست که برای اتوی پارچه هایی با پرز های بلند مثل مخمل مناسب هستند. حالا کار باهاش چگونه است؟ مخمل را از روی پرز دارش به روی سوزن ها میگزاریم و به آرامی و با بخار زیاد پارچه رو از پشت اتو می کنید باید دقت کرد دمای اتو زیاد نباشد چون مخمل می سوزد . بعضیا میگویندکلمه ولولورت اشتباهه و باید «وِلوِت بورد » باشدکه در طول زمان به ولولورت تبدیل شده است
سایر اصطلاحات کاربردی خیاطی
پیلی خوابیده = پیلی یک طرفه
پیلی گرد = پیلی دو طرفه یا دوبل
آستین کلوش = آستین زنگوله ای = آستین فرشته ای
کوچک = Small = S
متوسط = Medium = M
بزرگ = Lorg = L
خیلی بزرگ = XL
اتوی بیضی = اتوی بدون حرکت
برش پرنسسی = برش از سرشانه
نقوش چهارخانه = پیچازی
چهارخانه مساوی = پیچازی منظم
چهارخانه نامنظم = پیچازی نامنظم
زاپاس = اضافه درز
پیلی دو طرفه = پیلی دو قلو
پیلی بادبزنی = چند پیلی داخل هم
گوده: به تکه هایی از پارچه که به شکل مثلث یا دایره به لباس دوخته میشود، گوده میگویند
سایز: عددی که از نظر فرم اندامی دور کمر، دور باسن و دور سینه با توجه به قد افراد، به یکدیگر نزدیک باشند.
مدل های قرینه: مدل هایی که در سمت چپ و راست بدن یکسان باشند و به الگوی جلو و پشت نیاز است.
مدل های غیر قرینه: مدل هایی که در سمت راست و چپ بدن یکسان نباشند و برای رسم الگو به الگوی کامل نیاز است.
تفاوت پل و بندینک: پل از راستا و بندینک از اریب پارچه تهیه میشود.
کلیپ: به تکه های مثلثی که از اضافه جادرز قیچی و جدا میشود، کلیپ میگویند.
اصطلاحات و نکات خیاطی
تایور : کت.
نقطه موازنه : نقاطی از قطعات لباس که باید پهلوی هم قرار گیرند.
پیکان یا پای کلاغ : برای محکم کردن بالای پیلی ها،ساسون ها و درزهای کوچک گویند.
یقه گالف : به یقه اسکی یا هر یقه ای که روی اریپ مثل یقه های فانتزی که روی شانه ها ایستاده گویند.
فلد : درز وسط پشت را گویند در بالاتنه.
ژوزفین : به مدل ها و برش های زیرسینه گویند.
اَجیده : نوعی پنبه دوزی را گویند.
اسموک : دوخت لانه زنبوری را گویند.
اصطلاحات مربوط به لوازم خیاطی
بشکاف: برای شکافتن درزها و باز کردن سوراخ جادکمه استفاده میشود
کاربرد رولت: برای رد گذاری و انتقال طرح روی پارچه به کار می رود
زانفیکس: زانفیکس نوعی لایی است که از هر دو رو به پارچه می چسبد
وزنه برش: برای نگاه داشتن الگو روی پارچه استفاده میشود
قیچی رولت: قیچی رولت همراه با تخته برش به کار می رود
قیچی برش کوچک: برای برش تکه های کوچک پارچه، شکافتن درزها و دوخت های ظریف استفاده میشود
قیچی زیگزاگ: برای تمیز کردن جادرزها و جلوگیری از ریش شدن پارچه
لایی مویی = لایی سوزنی
نخ ترویرا یا نخ جوراب دارای تاب کم است و برای سردوز در چرخ های اورلوک کاربرد دارد
پاصاف کن: وسیله ای برای صاف کردن پایین دامن، مخصوصا دامن فون و کلوش
کاغذ گراف: کاغذ الگو
پیستوله: برای رسم خطوط منحنی الگو استفاده میشود
نخ ترویرا = نخ جوراب
مِل = گچ خیاطی
نوار کرسله: برای اندازه گیری، دور کمر بسته میشود
اِشل = گونیا خیاطی
تخته برش = مَت
کش قیطانی: برای چین کش پارچه استفاده میشود
نخ عمامه: برای شلال دوزی و تزیین روی درزها استفاده میشود.
اتو: وسیله ای است که برای صاف کردن چروک پارچه و درزها و چسباندن لایی چسب و زانفیکس استفاده میشود
ولولت: تخته مخصوص پارچه مخمل است که دارای سطح پر از سوزن است که هنگام اتوکشی پارچه مخمل پرزهای پارچه داخل این سوزن ها قرار گرفته و مانع از برق افتادن پارچه مخمل هنگام اتوکشی می شود
پانچ = سوراخ کن
